ΕΝΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΓΝΩΡΙΜΗ ΕΝΝΟΙΑ

Oι δρόμοι και οι γέφυρες που διασχίζουμε, τα κτίρια στα οποία εργαζόμαστε και ζούμε, τα δίκτυα επεξεργασίας και διανομής του νερού που πίνουμε, οι μονάδες παραγωγής αλλά και οι αγωγοί μεταφοράς της ενέργειας και των καυσίμων που χρησιμοποιούμε είναι όλα φυσικά στοιχεία και υποδομές που απαιτούν μια ορθή διαχείριση. 

O στόχος της Διαχείρισης Φυσικών Περιουσιακών Στοιχείων [Physical Asset Management] είναι αυτά να αποδώσουν τις απαιτούμενες υπηρεσίες και την αξία τους, να είναι διαθέσιμα, να λειτουργούν με ασφάλεια και χαμηλό ρίσκο και να αποδίδουν οικονομικά. Ως εκ τούτου περιγράφει μια επαγγελματική νοοτροπία, μια κατάλληλη διαδικασία λήψης αποφάσεων από τα σωστά άτομα τη σωστή στιγμή, στα οποία φτάνουν πάντα οι σωστές πληροφορίες. 

Με άλλα λόγια, κοιτώντας τη μεγάλη εικόνα, έχοντας κοινή λογική και τα απαραίτητα δεδομένα, όλοι και όλες θα οδηγούνταν από μόνοι/ες τους στην εφαρμογή του Physical Asset Management για να αξιοποιηθεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ενός φυσικού στοιχείου ή μιας υποδομής. Πώς όμως διασφαλίζεται ότι εντός ενός οργανισμού, φτάνουν οι ποιοτικές πληροφορίες στους κατάλληλους ανθρώπους ώστε να γίνει αναλυτική και προγνωστική μοντελοποίηση και όχι μόνο απλά η καθιερωμένη συντήρηση;

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Ή ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ

Μπορεί η συντήρηση να αποτελεί ένα κομβικό σημείο στη διαχείριση των φυσικών στοιχείων & υποδομών ωστόσο όταν μιλάμε για διαχείριση, αναφερόμαστε σε μια ευρύτερη έννοια,  μια συστηματική διαδικασία από τον σχεδιασμό μέχρι και την τελική διάθεση. Είναι μια συντονισμένη δραστηριότητα δηλαδή, για να προκύψει αξία από τα περιουσιακά στοιχεία, και εκτείνεται πέρα από την απλή συντήρηση βιομηχανικών εγκαταστάσεων & εξοπλισμού, εστιάζοντας κυρίως στη μείωση και τη βελτιστοποίηση του κόστους του κύκλου ζωής των περιουσιακών στοιχείων σε όλα τα στάδια.

Σαν έννοια βέβαια παραμένει ευρεία και ως εκ τούτου μερικές φορές μάλλον παρεξηγείται: δε συνειδητοποιούμε ότι είναι ένας εφαρμοσμένος τρόπος σκέψης που περιλαμβάνει την οργάνωση και τη λειτουργεία μιας επιχείρησης στο σύνολό της, όχι ένα μεμονωμένο κομμάτι, για παράδειγμα, αντιδραστικής επιδιόρθωσης ζημιών. Η κυκλοφορία του PAS 55 το 2008 και η επακόλουθη έκδοση του ISO 55000 το 2014, έφεραν τη Διαχείριση Φυσικών Περιουσιακών Στοιχείων παγκοσμίως στο προσκήνιο. Στην Ελλάδα ωστόσο, η ολική διαχείριση Physical Αsset Μanagmenet είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Σήμερα η Atom Group, με την πολυετή εμπειρία των συνεργατών της στους τομείς Testing, Inspection and Certification [TIC] και με μια νέα οπτική, φέρνει την εφαρμογή αυτής της επιχειρηματικής κουλτούρας στην Ελλάδα.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΛΕΓΟΝΤΑΣ PAM?

Για να εξετάσουμε όμως τι σημαίνει ακριβώς “εφαρμοσμένος τρόπος σκέψης” ή αλλιώς το “στην πράξη”, παραθέτω από την εμπειρία μου στο χώρο ορισμένα παραδείγματα.

Κάτι που παρατηρείται συχνά στις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ότι, για παράδειγμα, τα συμβόλαια συντήρησης με πλήρη ανάθεση βασίζονται κυρίως σε μειοδοτικές προσφορές, άρα στο μετρήσιμο οικονομικό κόστος παρά σε μη μετρήσιμα -ή ίσως πιο δύσκολα μετρήσιμα– χαρακτηριστικά, όπως τη συνέχεια της λειτουργίας περιουσιακών στοιχείων και άρα την επιδίωξη συνέχειας της επιχείρησης με αυξημένη και υπολογισμένη προβλεψιμότητα. 
Αυτή είναι μια τυπική περίπτωση αντιδραστικής και όχι στρατηγικής διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, όπου σε μια εγκατάσταση κοιτάζει κανείς το δέντρο και χάνει το δάσος.

Σε ένα τέτοιο παράδειγμα εγκαταστάσεων, η “στενή οπτική” για τη διασφάλιση συνεχούς λειτουργίας δεν επέτρεπε να εξεταστούν θέματα μελλοντικής αξιοπιστίας. Εκτός από την περιορισμένη άποψη της τεχνικής ομάδας, η ανάγκη για χαμηλό προϋπολογισμό, κατέστρεψε τη δημιουργίας αξίας του περιουσιακού στοιχείου κύκλου ζωής.

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο όλοι και όλες μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι είτε από τη μεριά της επιχείρησης, είτε από τη μεριά της συμβουλευτικής αλλά και από τη μεριά της ανάθεσης διαχείρισης έργων. Και ενώ είναι πλήρως κατανοητή η καθοριστική βαρύτητα μιας οικονομικής προσφοράς vs υπάρχοντος προϋπολογισμού, δεν μπορεί να μένει έξω από την εξίσωση της απόφασης, η πλήρης έκταση του Physical Asset Management ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, τη στιγμή που ένα φυσικό στοιχείο ή μια υποδομή έχει έναν πλήρη κύκλο ζωής.

ΓΙΑΤΙ ΤΟ PAM ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΑΠΟ ΠΟΤΕ;

Ξεκινώντας από τον εννοιολογικό σχεδιασμό, προχωρώντας στη χρήση, τον παροπλισμό και φτάνοντας μέχρι την τελική διάθεση απαιτείται ομάδα εμπειρογνωμόνων, επιστημόνων και τεχνικών, με εξειδικευμένη κατάρτιση και μακρόχρονη εμπειρία η οποία καλύπτει κάθε διαφορετικό τομέα ή κλάδο εφαρμογής.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση για οποιονδήποτε οργανισμό, ειδικά στον σημερινό κόσμο που επηρεάζεται μαζικά από τις συνθήκες της πανδημίας και των εκτάκτων καταστάσεων λόγω κλιματικής αλλαγής, είναι η διατήρηση της ομαλούς λειτουργίας της επιχείρησης, διατηρώντας παράλληλα το κόστος στο ελάχιστο, και ικανοποιώντας τις ανάγκες των πελατών του. Οι μειώσεις του εργατικού δυναμικού είναι μια βραχυπρόθεσμη λύση σε εταιρείες που θέλουν να επιτύχουν τους δημοσιονομικούς στόχους. Ωστόσο η διαχείριση φυσικών περιουσιακών στοιχείων αρχίζει να αποτυγχάνει με την πάροδο του χρόνου, όταν δεν υπάρχει αρκετό εργατικό δυναμικό για την κατάλληλη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων. Χωρίς αυτήν θα συνεχίσουν να εμφανίζονται περιττές και αποτρέψιμες βλάβες. Το PAM, σε αυτήν την περίπτωση, μπορεί να εφαρμοστεί εξίσου επιτυχημένα με εξωτερική ανάθεση εργασίας σε μια ομάδα που θα μπορέσει να αξιολογήσει, επανεξετάσει και επανεκτιμήσει διαδικασίες που ενδέχεται να είναι τόσο παλιές ώστε -υπό τις νέες συνθήκες σήμερα- να απαιτείται ριζική αλλαγή. Όταν βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή και με τα κατάλληλα ψηφιακά εργαλεία δε, το PAM διευκολύνει αλλά και επιτρέπει να παρακολουθείται κάθε στοιχείο της εταιρείας σας σε μια κεντρική αλλά και οποιαδήποτε απομακρυσμένη τοποθεσία.

Επιπλέον, στη σημερινή ψηφιακή εποχή όπου τα δεδομένα είναι αμέτρητα και η εισροή τους καθημερινή, εντούτοις αν τα δεδομένα που λαμβάνει κάποιος/α δεν είναι ακριβή ή σωστά διαμορφωμένα, είναι απλά άχρηστα. Η λήψη λανθασμένης απόφασης βάσει κακών πληροφοριών δε συμβαίνει ωστόσο όταν οι ειδικοί μπορούν συστηματικά να παρακολουθούν, να καταγράφουν και να αναγνωρίσουν τα ελαττώματα. Και, εάν σε κάποιες περιπτώσεις η κοινή λογική και η εμπειρία δεν μας προστατεύουν από τη λήψη λανθασμένων αποφάσεων σε κρίσιμες καταστάσεις, μια άλλη οδός είναι η διαχείριση δεδομένων που παρέχουν σχετικές και ακριβείς πληροφορίες.

ΜΙΑ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ & ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Με λίγες λέξεις, μέσω του Physical Asset Management ένας οργανισμός μπορεί να χτίσει μια επιχειρηματική κουλτούρα, βασισμένη στη low cost – high return μακροπρόθεσμη στρατηγική και να διασφαλίσει ότι οι δρόμοι και οι γέφυρες που διασχίζουμε, τα κτίρια στα οποία εργαζόμαστε, τα δίκτυα επεξεργασίας του νερού που πίνουμε, οι μονάδες παραγωγής αλλά και οι αγωγοί μεταφοράς της ενέργειας και των καυσίμων που χρησιμοποιούμε και πολλά πολλά ακόμη, σε μικρό ή μεγαλύτερο μέγεθος παραμένουν ακέραια και λειτουργικά.